Początek

Po koniec XIX w., kobiety zaczęły dekorować białymi packami osmalone sadzą z otwartych pieców czarne izby, czyli kuchnie po dzisiejszemu. Z czasem, czarno białe wzory nabrały kolorów. Otwarte piece odeszły, dekoracje zostały. Ewoluując z pierwotnych pacynek w kolorowe bukiety z wyobraźni rodem. Wyszły z ukrycia, by zdobić nieśmiało studnie i stodoły, aż na chat fasady zawitały.

Pierwsza wzmianka o malowanej wiosce pochodzi z 1905 r., za sprawą austriackiego urzędnika Władysława Hickela, którego służący pochodzący z okolic Zalipia, zabrał do Krakowa malunki ze swojej wsi. Hickel, zainteresował się barwnymi kwiecistymi wzorami. Zwiedził Powiśle Dąbrowskie i opisał sztukę lokalną na łamach lwowskiego czasopisma.

Felicja Curyłowa

Pisząc o Zalipiu i jego pięknej, artystycznej tradycji nie sposób pominąć Felicji Curyłowej, która ową tradycję rozpropagowała, inspirując innych do jej kultywowania. Felicja urodziła się w Zalipiu w 1904 r. i przez niemal całe życie do 1974 r., związana była z kultywowaniem i rozwijaniem sztuki. Ta nie wysoka wzrostem i silna charakterem kobieta, przyczyniła się do rozwoju wsi. Dzięki jej staraniom władze PRL-owskiej Polski, zelektryfikowały wioskę i wybudowały tu asfaltową drogę, kilkanaście lat wcześniej od otaczających ją wsi. Zjednoczyła zalipiańskie malarki w stowarzyszenie “Wieś Tworząca”, poprawiając nieco ich byt materialny. Przede wszystkim jednak tworzyła sztukę i rozsławiała wieś swoją, zdobiąc lokalną sztuką miejsca nieraz odległe. Ponoć, najbardziej dumna była z ozdobienia dziecięcej bawialni na statku Batory. Pod koniec życia starała się o budowę wiejskiego domu kultury. Nie zdążyła. “Dom Malarek” powstał już po jej śmierci. W 1978 r. powstało w jej domu muzeum, którym opiekuje się wnuczka Wanda Racia. “Dom Malarek” oraz tym bardziej Muzeum – Zagroda Felicji Curyłowej to obowiązkowe miejsca odwiedzin w Zalipiu.